Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα λιπαρά

Είμαστε αυτό που τρώμε, σωστά; To ακούμε εδώ και χρόνια. Και αν θέλουμε να αδυνατίσουμε και να κάψουμε το λίπος του σώματος, τότε θα πρέπει να αποφεύγουμε τα λιπαρά, σωστά; Λάθος.

Η δαιμονοποίηση των λιπαρών

Τα τελευταία 20 και παραπάνω χρόνια τα media μας βομβαρδίζουν με επιχειρήματα και λόγους γιατί να αποφεύγουμε τα λιπαρά, θέτοντάς τους ως την κύρια αιτία πίσω από την παχυσαρκία, τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, τις καρδιαγγειακές παθήσεις κ.α., συνδέοντάς τα με χρόνιες παθήσεις και κατατάσσοντάς τα ως τον νούμερο ένα εχθρό της υγείας.

Με τη σειρά τους, εταιρίες τροφίμων, εκμεταλλευόμενες τον πανικό, λανσάρουν τις δικές τους βερσιόν από προϊόντα με χαμηλά λιπαρά, ξοδεύουν εκατομμύρια ευρώ σε διαφημίσεις για να μας πείσουν ότι αγοράζοντας τα “0%” αγαθά τους θα γίνουμε λεπτότεροι και πιο υγιείς. Και με τη σειρά τους, κυβερνήσεις και οργανισμοί έχοντας αντιστρέψει την διατροφική πυραμίδα, μας παρουσιάζουν στη βάση τους υδατάνθρακες και τα ψωμιά για να τα καταναλώνουμε σε ημερήσια βάση και τα λιπαρά στην κορυφή για να τα αποφεύγουμε όπως ο διάολος το λιβάνι.

Κακά, καλά και απαραίτητα λιπαρά

Δεν ήταν παρά τα τελευταία χρόνια, με την άνοδο του internet, που ο κόσμος άρχισε να ενημερώνεται από άρθρα που είχαν ως βάση αδιαμφισβήτητες πανεπιστημιακές μελέτες για τα πραγματικά οφέλη των λιπαρών σε μια διατροφή. Πλέον, ο περισσότερος κόσμος ξέρει να ξεχωρίζει τα “κακά” λιπαρά (αυτά που οι κυβερνήσεις και οι οργανισμοί “ξέχασαν” να διευκρινίσουν στις πυραμίδες τους) από τα “καλά” λιπαρά. Η λάσπη όμως έμεινε.

Διάβασε επίσης: Ωμέγα 3 λιπαρά οξέα: Όλα όσα θέλετε να μάθετε

Και ενώ ο κόσμος πλέον ξέρει ότι τα πατατάκια, τα μπισκότα, οι τηγανιτές πατάτες και τα καμμένα ζωικά λίπη είναι “κακά”, ωστόσο δεν γνωρίζει ακόμα πόσο καλά είναι τα “καλά” λιπαρά. Και αυτό πάλι έχει να κάνει με τα media. Η λέξη “καλά” είναι γενική και μεταφράζεται με πολλούς τρόπους. Η πραγματική λέξη για τα εν λόγω λιπαρά είναι μια και αν πραγματικά χρησιμοποιούταν, τότε σίγουρα ο κόσμος θα καταλάβαινε. Βγάλτε λοιπόν την λέξη “καλά” δίπλα από τα λιπαρά και αντικαταστήστε την με τη λέξη “απαραίτητα” και ας μάθουμε το γιατί.

Υγεία

Το δέρμα, τα μαλλιά, τα όργανα, ο εγκέφαλος, και κάθε κύτταρο στο σώμα σας χρειάζεται λίπη για να λειτουργήσει σωστά. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει κάνετε βουτιά στα τηγανιτά και να μπλοκάρετε τα αιμοφόρα αγγεία σας. Θα πρέπει να ξέρετε ποιες τροφές σας παρέχουν τις κατάλληλες ποσότητες “απαραίτητων” καλών λιπαρών.

Οι καλύτερες πηγές είναι τα ψάρια, οι ξηροί καρποί, το ελαιόλαδο, το λινέλαιο, τα αυγά (ναι, τα αυγά) και όλα τα κρέατα αν μαγειρευτούν με έναν υγιεινό τρόπο. Θα θέλετε όμως επίσης, να επικεντρώσετε την διατροφή σας γύρω από τροφές πλούσιες σε Α, D, E και K βιταμίνες που είναι οι λεγόμενες λιποδιαλυτές βιταμίνες, ο οποίες βοηθούν τον οργανισμό στο μεταβολισμό των λιπαρών που προσλαμβάνετε.

Ενέργεια

Κάθε γραμμάριο λίπους περιέχει 9 θερμίδες, περισσότερο από δύο φορές από όσο μπορείτε να απολαύσετε από πρωτεΐνες ή υδατάνθρακες, που περιέχουν 4 θερμίδες ανά γραμμάριο. Από τη στιγμή που καταναλωθούν, τα λίπη διασπώνται (και ΔΕΝ γίνονται λίπος το οποίο μετά με έναν μαγικό τρόπο αποθηκεύεται στην κοιλιά σας) οπότε και θα κυκλοφορήσει στο αίμα με τη μορφή λιπαρών οξέων και γλυκερόλης. Η γλυκερόλη στη συνέχεια μετατρέπεται σε γλυκόζη, η οποία λαμβάνει χώρα στο ήπαρ, και προσφέρει ενέργεια στο σώμα και στα κύτταρα.

Ανοσοποιητικό

Δεν μπορείτε να γυμναστείτε εάν είστε άρρωστοι. Και αν η λειτουργία του ανοσοποιητικού σας πέσει, θέτει έναν οργανισμό ευάλωτο σε αρρώστιες και εξωγενείς μικροβιακές επιθέσεις. Τα λίπη ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα για έναν πολύ καλό λόγο. Οποτεδήποτε μια τοξίνη απελευθερώνεται στο σώμα σας, είτε από ενδογενή (νόσο) είτε από εξωγενή παράγοντα (μικρόβια κλπ), το σώμα το αραιώνει αυτές τις τοξίνες χρησιμοποιώντας λιπώδη ιστό.

Στη συνέχεια, τα κατάλοιπα των τοξινών απομακρύνονται από τον οργανισμό με την ούρηση, εκκρίσεις ή με άλλες μορφές. Με άλλα λόγια, το λίπος απομακρύνει τα κακά πράγματα από το σώμα σας. Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί μερικοί οι άνθρωποι σε φάση “μοντέρνας” δίαιτας (τα εισαγωγικά είναι ειρωνικά, υπονοώντας δίαιτες που περιλαμβάνουν ολοκληρωτική εξάλειψη όλων των πηγών λίπους) είναι συχνά άρρωστοι, χλωμοί και αδύναμοι, ενώ κάποιοι υπέρβαροι άνθρωποι φαίνονται πάντα ροδαλοί και ζωηροί!

Ορμόνες

Σε μια μελέτη του 2004 [1], ερευνητές εξέτασαν τις συγκεντρώσεις στο αίμα της ελεύθερης τεστοστερόνης και της αυξητικής ορμόνης (GH). Οι έρευνες είχαν σαν πρωταρχικό ενδιαφέρον για τις ποιες αναβολικές ορμόνες είναι πιο ευαίσθητες στην διατροφική πρόσληψη τόσο σε αθλούμενους όσο και σε άτομα που δεν αθλούνταν καθόλου. Αυτό που βρήκαν ήταν πολύ περίεργο: Κατά τη διάρκεια της ανάπαυσης, μια υψηλότερη πρόσληψη λίπους και χαμηλότερη πρόσληψη πρωτεΐνης συσχετίστηκε με αυξημένα επίπεδα αναβολικών ορμονών, τόσο σε άτομα που δεν ασκούνταν όσο και σε άτομα έκαναν ένα είδος προπόνησης με βάρη.

Κατά τη διάρκεια μιας έντονης άσκησης ωστόσο, η μεγαλύτερη πρόσληψη λίπους αύξησε τα επίπεδα αναβολικών ορμονών (τεστοστερόνης και αυξητικής ορμόνης) στα προπονημένα άτομα. Με άλλα λόγια, τα λίπη βοηθούν στην βέλτιστη λειτουργία των ορμονών, που όλοι ξέρουμε πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν αν θέλουμε να χτίσουμε μυς και να κάψουμε λίπος. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης ενισχύουν ακόμα πιο πολύ τους λόγους για την πρόσληψη υγιών λιπών στη διατροφή μας.

[1] Sallinen, J. et al: Relationship between diet and serum anabolic hormone responses to heavy resistance exercise in men. Int J Sports Med 2004 Nov; 25(8):627-33

ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠΙΣΗΣ